ویسکوزیته هیدروکلوئید ها چگونه سنجیده می شود؟
ویسکوزیته سی ام سی و سایر هیدروکلوئید ها چگونه سنجیده می شود؟ ( ویسکوزیته سی ام سی چند است؟ )
این سوالی است که شاید در مواجهه با آنالیز ها به ذهنتان خطور کرده است. حتما هنگام خرید سی ام سی و همچنین سایر هیدروکلوئیدها با این نکته روبرو شده اید که ویسکوزیته سی ام سی ( گرانروی ) آن محصول چه عددی است. بعضی مواقع محصولاتی با ویسکوزیته ۴۰۰۰ اعلام می شوند و بعضی مواقع ویسکوزیته سی ام سی ۳۰ اعلام می شود.
سوال اساسی اینجا پیش می آید که آیا طیف به این وسعت در ویسکوزیته سی ام سی صحت دارد و اگر تفاوتی هست چطور می توان متوجه آن شد. در هنگام بررسی گرانروی یک هیدروکلوئید به چه نکاتی دقت کنیم؟ آیا فقط مقایسه کردن عدد ویسکوزیته دو محصول می تواند به ما را در نتیجه گیری منطقی کمک کند؟
برای رفع این ابهامات شاید این مقاله بتواند شما را در مسیر درست همراهی کند.
ما با یک مثال ساده به سراغ بررسی دقیق تر این موضوع می رویم:
برای اینکه گرانروی یک محلول بررسی شود طبیعتا باید محلولی از آن هیدروکلوئید تهیه شود. حال نکته اول همین جا پیش می آید که محلول را در چه شرایطی آماده کرده ایم. چند گرم از هیدروکلوئید را در چه مقداری آب حل کرده ایم.
بطور مثال در مورد سی ام سی غذایی مرسوم است که ویسکوزیته سی ام سی را بر اساس محلول یک درصد بررسی می کنند. یعنی یک گرم سی ام سی را در ۹۹ میلی لیتر آب حل کرده و بعد از انحلال کامل ویسکوزیته آن محلول را سنجیده اند. به همین جهت است که در آنالیز تمام سی ام سی های خوراکی شما مشاهده میکنید که عنوان می شود ویسکوزیته در محلول x درصد.
حالا تصور کنید این عدد مجهول باشد. و فقط اعلام شود ویسکوزیته ۲۰۰۰٫ در اینصورت آیا منظور شما این است که هر مقدار سی ام سی را در صد میلی لیتر آب حل کنید محلول ۲۰۰۰ خواهد داشت؟
نکته قابل تامل در این مثال: اگر ویسکوزیته محلول یک درصد از یک نوع خاص هیدروکلوئید ۱۰۰۰ باشد (مثلا ویسکوزیته سی ام سی با محلول یک درصد) ، برای محلول دو درصد همان محلول ۱۰۰۰۰ خواهد بود. به عبارت ساده تر، با دوبرابر کردن میزان مصرف هیدروکلوئید، گرانروی محلول ده برابر خواهد شد. این قاعده در مورد تمام هیدروکلوئید ها و از جمله مشتقات سلولزی مانند CMC ، HEC و HPMC صدق میکند.
دقیقا به همین علت در تمام آنالیز های CMC باید به این نکته توجه کرد که ویسکوزیته اعلام شده بر اساس محلول چند درصد می باشد؟
روش های سنجش ویسکوزیته سی ام سی ( و سایر هیدروکلوئید ها )
نکته دیگری که ممکن است شما هم با آن مواجه شوید، روش های مختلف سنجش گرانروی در هیدروکلوئید ها می باشد. مرسوم است که در سنجش گرانروی هیدروکلوئید ها از ویسکومتر بروکفیلد استفاده می شود و واحد سنجش آن هم میلی پاسکال بر ثانیه هست. اما بد نیست بدانیم که روش های دیگری هم برای سنجش گرانروی هیدروکلوئید ها استفاده می شود. از ان جمله می توان به روش کاپ (CUP) اشاره کرد. در این روش حجم مشخصی از محلول هیدروکلوئید آماده شده و در داخل محفظه ویسکومتر (کاپ) ریخته می شود. پس از آن مدت زمانی که کل محلول از نازل خارج می شود را اندازه گیری می کنند. به همین دلیل است که در این نوع سنجش ویسکوزیته بر اساس واحد زمان یعنی ثانیه اعلام می شود. این دستگاه ویسکومتر دارای نازل های مختلقی می باشد که بر اساس ویسکوزیته محلول می توان این نازل را تعویض کرد. بطور مشخص با افزایش ویسکوزیته محلول، باید از نازل با دهانه بزرگتری استفاده کرد.
ویسکومتر کاپ – وسیله ای برای سنجش ویسکوزیته سی ام سی
به دلیل راحت تر بودن کار با این دستگاه ویسکومتر، در بسیاری از صنایع شیوه سنجش کاپ مورد استفاده قرار می گیرد.
نکته مهم و گمراه کننده در این نوع سنجش تفاوت ساختاری هیدروکلوئید ها و بخصوص انواع مختلف صمغ های CMC می باشد.
این مورد را در مقاله ای دیگر مورد بررسی دقیق تر قرار خواهیم داد.
شرکت هنزک شیمی تولید کننده کربوکسی متیل سلولز، جهت استفاده در صنایع گوناگون نظیر کاشی و سرامیک، چینی بهداشتی، چینی مظروف، رنگ و رزین، چسب کاشی، الکترود های جوشکاری، پوشش های سلولزی می باشد. این شرکت همچنین طیف وسیعی از بایندرهای پلیمری و اترهای سلولزی را نیز تولید می کند.
سایر مقالات مرتبط:
سی ام سی صنعتی و کاربردهای آن